Het geloof dat je in jezelf hebt. Dat is wat we zelfvertrouwen noemen.
Wie zelfvertrouwen heeft, heeft voldoende geloof in zijn eigen kwaliteiten en weet dat successen niet toevallig zijn, maar aan zichzelf te danken zijn.
Lastige situaties worden niet als problemen, maar als uitdaging gezien.
Wanneer je zelfvertrouwen voldoende groot is, groei en ontwikkel je als persoon.
Anderzijds geldt, dat personen met te weinig zelfvertrouwen zichzelf remmen en afhankelijker van anderen voelen. Heb je een gebrekkig zelfvertrouwen? Lees hier de 30 belangrijkste tips.
1. Sta stil bij je successen
Het menselijk brein is van nature meer gericht op zaken die fout gaan, dan dingen die goed gaan. Waarom? Dit is grotendeels een overblijfsel van vroeger. Wanneer je in de prehistorie tijdens het jagen op wilde dieren een fout maakte, kon dat weleens fataal aflopen.
Je brein probeert je door die ‘focus op het negatieve’ dus eigenlijk te beschermen. Vandaag de dag is dat wat minder nodig, maar het mechanisme blijft. Wat je daaraan kunt doen? Bewust je eigen successen bijhouden. Maak er bijvoorbeeld een lijstje van, of sta hier ’s avonds bij stil.
2. Realiseer je dat successen persoonsgebonden zijn
Ieder persoon is anders en ieder persoon heeft dan ook zijn eigen wensen, voorkeuren, doelen en angsten. Dat die ene vriendin cum laude is afgestudeerd in de geneeskunde of dat je buren hun spullen hebben gepakt om een wereldreis van een half jaar te maken, doet aan jouw prestaties niets af.
We hoeven namelijk niet hetzelfde te kunnen als iedereen. Ben jij doodsbang om te vliegen, maar heb je de stoute schoenen aangetrokken en een korte vlucht geboekt? Ook dat is een schouderklopje waard.
3. Denk aan je houding
Misschien heb je het ook wel eens aan jezelf gemerkt: je weinig zelfvertrouwen leidt ertoe dat je zelfs letterlijk ineen duikt. Een typisch voorbeeld daarvan zijn de hangende schouders. Anderen kunnen hier al gauw aan aflezen dat je jezelf niet hoog hebt zitten. Het dreigende gevolg daarvan?
Ze zouden je zelfs wel eens zo kunnen gaan behandelen. Een selffulfilling prophecy, dus. Loop dus rechtop, breng je schouders naar achteren en houd je hoofd recht. Met een open, zelfverzekerde houding zul je des te meer positieve ervaringen opdoen.
4. Besteed aandacht aan jezelf
Je zelfvertrouwen kun je ook een flinke duw in de rug geven door jezelf goed te kleden. Wie goed en verzorgd voor de dag komt, voelt zich een stuk zekerder. Je zult ook zien dat je vaker een complimentje krijgt.
Dit wil niet zeggen dat we het belang van uiterlijk willen benadrukken. Wat we wel willen benadrukken, is dat de manier waarop je je voelt over je eigen voorkomen je zelfvertrouwen verbetert.
5. Eet gezondere voeding
Elk pondje gaat door het mondje. Een uitspraak die we allemaal wel kennen, maar lang niet voor iedereen opgaat. Wat wel voor iedereen geldt, is dat een gezond lichaam bijdraagt aan een gezonde geest.
Alles wat we eten, heeft effect op onze lichamelijke gezondheid, maar ook ons cognitief functioneren en zelfs onze stemming. Van gezond eten voel je je fitter. Bovendien leveren gezonde producten een belangrijke bijdrage aan je huid, haar, nagels en nog veel meer.
Iets wat je zelfvertrouwen zonder ook maar enige twijfel goeddoet.
6. Begin met sporten
Sporten geeft je een fitter en gezonder lichaam. Dat wil niet zeggen dat je vanaf nu dagelijks uren in de sportschool te vinden moet zijn; een halfuurtje per dag matig intensief bewegen doet al wonderen. Maak na het avondeten eens een wandeling bijvoorbeeld.
Of neem in plaats van de bus de fiets naar je werk. Stel bij het sporten steeds kleine doelen voor jezelf. Wanneer je deze behaalt, komt er dopamine vrij. Dat stofje kennen we ook wel als het beloningshormoon. Ook dat helpt je zelfvertrouwen te groeien en je zelfbeeld te verbeteren.
7. Stop met het jezelf vergelijken met anderen
Herinner je je punt 2? Successen zijn persoonsgebonden. Dit valt eigenlijk onder het kopje ‘jezelf niet met anderen vergelijken’. Voor de volledigheid zetten we dat hier nog maar eens neer. Iedereen is van nature geneigd zichzelf met anderen te vergelijken.
Personen met minder zelfvertrouwen komen daarbij echter -onterecht- vaak tot de conclusie dat zij het onderspit delven. Maar de waarheid is, dat wie zichzelf altijd met anderen vergelijkt, altijd teleurgesteld zal uitkomen. Er is namelijk altijd wel iemand die mooier, slimmer of sportiever dan ons is.
8. Stel vast wat jouw doelen zijn
Wanneer we in allerijl bezig zijn onszelf met anderen te vergelijken, verliezen we nogal eens uit het oog wat onze eigen doelen nu precies zijn. We zijn zo enorm bezig met vergelijken, dat onze eigen waarden en doelen lijken te vervagen.
Terwijl zelfvertrouwen iets is wat je opbouwt door je doelen na te streven en hierin te geloven. Voel je jaloezie, afgunst of teleurstelling wanneer je ziet wat anderen bereiken? Ga dan eens na of jij deze successen daadwerkelijk nastreeft, of eenvoudigweg tegen anderen opkijkt.
9. Laat je niet verleiden tot roddelen
Wie een gebrek aan zelfvertrouwen heeft, laat zich er nogal eens toe verleiden: roddelen. Door te roddelen probeer je jezelf feitelijk in een beter daglicht te steken en een cohesie te vormen met je mederoddelaars, omdat dit je sociale positie versterkt. Tenminste, dat denken we.
Roddelen is in feite een beschermingsmechanisme, maar wel een waar we beter niet in mee kunnen gaan. Wanneer je stopt met het bekritiseren van anderen, maar je je juist op de positieve dingen richt, word je een mooier mens.
10. Laat je stem horen
Zie je huizenhoog op tegen een vergadering omdat je er absoluut niet van houdt om het woord te hebben in een groep? Blijf je het liefst stil, terwijl anderen over belangrijke zaken discussiëren?
De angst om fouten te maken of dom over te komen belet je van het geven van jouw mening.
Zo zul je ook niet snel het gevoel krijgen dat mensen naar je luisteren of je serieus nemen.
Probeer eens over deze drempel te stappen en begin met een kleine bijdrage. Je zult zien dat men veel minder kritisch is dan je denkt.
11. Probeer kritiek constructief op te vatten
Wanneer je weinig zelfvertrouwen hebt en vaak bang bent dingen fout te doen, is kritiek een eng woord. Je interpreteert het namelijk als een persoonlijke aanval op jouzelf.
En alhoewel niet iedereen altijd even subtiel uit de hoek kan komen, heeft het gros van de mensen toch echt het beste met je voor. Probeer kritiek dus constructief op te vatten en het te gebruiken als een hulpmiddel jezelf verder te ontwikkelen.
12. Ga succesvolle mensen niet uit de weg
Je herkent het gevoel vast wel: jezelf minderwaardig of zelfs wat geïntimideerd voelen door degene waarmee je omgaat, omdat hij of zij succesvol is. Personen met een gebrek aan zelfvertrouwen ervaren dit zelfs bij mensen waarmee ze een zeer warme band hebben.
Liever zouden ze omgaan met mensen die het minder goed voor elkaar hebben dan zij. Positiviteit trekt positiviteit echter aan, vergeet dat niet! Van succesvolle personen kun je eigenlijk heel veel leren.
13. Geef jezelf tijd voor leuke dingen
Het grootste deel van je vrije tijd kun je helemaal invullen zoals jij dat wilt. Zo kun je eindelijk eens die cursus digitale fotografie gaan volgen, je bij de volksuniversiteit inschrijven voor een cursus Italiaans, zweten in de sportschool of vol enthousiasme veganistische recepten uitproberen.
Wist je dat het wetenschappelijk is bewezen dat je zelfvertrouwen een boost geeft wanneer je je kennis uitbreidt of jezelf anderszins ergens in ontwikkelt? Dit levert je namelijk een flinke portie zingeving op, wat je zelfvertrouwen niets dan goed doet.
14. Accepteer complimenten
‘Wat een mooie blouse draag je, hij past echt prachtig bij je’. De kans is groot dat je je misschien al ongemakkelijk voelt bij het lezen van dit compliment, laat staan dat je het moet ontvangen. Een antwoord als ‘Ach, ik heb hem maar bij de H&M in de uitverkoop gevonden, hoor’ is dan gauw gegeven.
Wij Nederlanders zijn er overigens kampioen in. Het ontvangen en aannemen van complimenten vergroot echter je zelfvertrouwen. Probeer de gever ervan er dus voor te bedanken.
15. Geef complimenten
Net zo belangrijk als het kunnen ontvangen van complimenten is ook het geven ervan. Mensen houden er van nature niet alleen van om waardering van anderen te krijgen, maar voelen zich er ook goed bij wanneer ze deze naar anderen uitspreken.
De ontvanger van een oprecht gegeven compliment zal zijn of haar waardering ervoor teruggeven. Het woord ‘oprecht’ is hierbij echter wel een sleutelwoord; een compliment dient uit het hart te komen, en niet te worden gemaakt ‘om een compliment te maken’.
16. Probeer je onzekerheid uit te dagen
Sla je die uitnodiging voor dat feestje liever af, omdat je je geïntimideerd voelt door de andere gasten? Of omdat je bang bent de plank volledig mis te slaan met je outfit? Het is ontzettend zonde als je onzekerheid de macht over je beslissingen laat overnemen.
Ga eens na of er concreet bewijs bestaat voor deze zaken. Zeer waarschijnlijk niet. Door je onzekerheid uit te dagen en tóch over die drempel te stappen, zul je enkel ervaringen opdoen die positiever zijn dan je had verwacht.
17. Onderhoud je sociale contacten
Ieder mens heeft van nature de behoefte om bij anderen te horen. Wanneer deze behoefte niet in vervulling gaat, kan dit leiden tot een scala aan negatieve gevoelens. Wanneer deze je erg raken, kun je je op een gegeven moment zelfs gaan afzonderen.
Door ervoor te zorgen dat je een zinvolle verbondenheid met anderen hebt, krijgt je zelfvertrouwen een boost. Maak dus eens wat meer tijd voor vrienden en sta open voor nieuwe contacten.
18. Herken je negatieve gedachten en buig ze om
Wie niet stevig in zijn schoenen staat, heeft maar al te vaak negatieve gedachten. Na verloop van tijd zijn die zo gewoon geworden, dat je je niet eens meer realiseert dat je ze hebt. Zo kunnen ze steeds meer bezit van je nemen.
Om deze negatieve spiraal te doorbreken, is het ten eerste belangrijk je negatieve gedachten te identificeren.
Vervolgens buig je die om naar een neutralere gedachte. ‘Ik heb de presentatie helemaal verpest’ wordt dan bijvoorbeeld ‘Het ging niet zo soepel als ik had gehoopt, maar mijn luisteraars waren enorm geïnteresseerd’.
19. Durf assertief te zijn
Assertiviteit wordt ten onrechte nogal eens vergeleken met agressiviteit. En dat terwijl het niets meer is dan voor jezelf durven opkomen. Assertieve personen durven te benoemen wat er in ze omgaat, andere meningen te uiten en anderen van feedback te voorzien.
Dit gebeurt op een open manier en met behoud van het respect voor een ander. Assertiviteit en zelfvertrouwen gaan hand in hand. Alhoewel het in het begin een behoorlijke drempel kan zijn, zorgt je verhoogde assertiviteit al gauw voor dat je steviger in je schoenen staat.
20. Stop met zwart-wit denken
In punt 18 beschreven we een voorbeeld waarin iemand negatieve gedachten heeft. Zijn of haar presentatie was ‘helemaal verpest’. Niet alleen is dit een negatieve gedachte, het is ook nog eens een gedachte die onder het zwart-wit denken valt.
Wie zwart-wit denkt, hanteert eigenlijk een heel onrealistische manier van denken. Alsof er in de wereld enkel superhelden en complete mislukkelingen ontstaan. Niemand is perfect, dat bestaat gewoon niet. Net zoals dat niemand een totale loser is.
21. Glimlach eens wat vaker
Ook al voelt het voor jou misschien niet zo, onderzoeken hebben wel degelijk uitgewezen dat mensen die glimlachen zelfverzekerder overkomen. Maar wist je dat dit niet simpelweg om uitstraling gaat? Wanneer je glimlacht, komt er endorfine in je lichaam vrij.
Dit hormoon kennen we ook wel als het gelukshormoon.
Het zorgt er niet alleen voor dat je je beter voelt, maar krikt ongemerkt ook je zelfvertrouwen omhoog. Bovendien werkt een glimlach uitnodigend naar anderen. Men zal veel meer geneigd zijn je op een open, vriendelijke manier te benaderen.
22. Maak takenlijstjes voor jezelf
Ben je van nature een onzeker persoon? De kans is groot dat taken en verantwoordelijkheden je behoorlijke angst kunnen inboezemen. En ook al beschik je over alle capaciteiten om de taken tot een goed einde te brengen, vaak laat je je door die angst overheersen.
De stress die je voelt, zorgt ervoor dat je minder productief bent. Je helpt jezelf ontzettend met het schrijven van takenlijstjes. Deel je taken in kleinere ‘subtaken’ op, zodat je makkelijker kunt afvinken en zo meer successen ervaart.
Het overzicht dat dit ook creëert, levert je ook nog eens een hoop gemoedsrust op.
23. Bereid je goed voor op nieuwe situaties
Wanneer je van karakter onzeker bent, voel je doorgaans een mate van angst voor nieuwe situaties die veel groter is dan noodzakelijk. Je vraagt je af of je wel de juiste dingen zegt of doet.
Alhoewel het in de praktijk altijd veel beter gaat dan je denkt of verwacht, kun je jezelf wel een groot deel van de anticipatieangst -de angst voorafgaand aan een situatie of gebeurtenis- ontnemen. Dit doe je door je zo goed mogelijk voor te bereiden. Zo kun je met zelfvertrouwen aan een situatie beginnen.
24. Doe af en toe eens een beetje alsof
Wist je dat je je eigen hersenen ook een beetje kunt foppen? Dat doe je door bepaald gedrag bewust aan te nemen. Wanneer je je zelfverzekerd voordoet, laat je je hersenen in feite een beetje geloven dat dat ook echt zo is.
Onze gedachten en overtuigingen horen namelijk overeen te komen met ons gedrag. Het doen alsof je zelfverzekerd bent, kan op den duur zelfs tot echte structurele veranderingen in je hersenen leiden.
25. Spreek jezelf positief toe
Jezelf positief toespreken met behulp van korte, krachtige zinnen is ook een effectief middel. Deze korte zinnen noemen we ook wel affirmaties: versterkingen oftewel bekrachtigingen. Des te vaker je een bepaalde gedachte hebt, des te meer je daarin gaat geloven.
Affirmaties als ‘ik ben gezond’, ‘ik voel me dankbaar’ en ‘ik houd van mijn leven’ kun je op elk moment van de dag toepassen. Een affirmatie kan alleen iets versterken wat al bestaat. Wanneer je je heel rot voelt, helpt het dus niet om jezelf toe te spreken met positieve affirmaties.
26. Houd overzicht in je leven
Overzicht zorgt voor rust en dat doet een ieder goed. Door je eigen doelen te stellen en zelf je planning te bepalen en beslissingen te nemen, ben je zelfstandig en houd je het overzicht.
Wie het gevoel heeft zijn leven onder controle te hebben, heeft ook sterker het gevoel eventuele tegenslagen beter aan te kunnen. Inderdaad, een belangrijk kenmerk van zelfvertrouwen. Stel daarbij haalbare doelen en gun jezelf zo kans op successen.
27. Niet iedereen kan dol op je zijn
Heb je nauwelijks zelfvertrouwen, dan komt kritiek of afwijzing keihard binnen. Het voelt immers als een bevestiging van wat je zelf al wist: je bent niet genoeg waard. Maar kijk zelf eens om je heen. Vind jij iedereen in jouw leefomgeving sympathiek?
Een vraag die je zeker met nee zult moeten beantwoorden, want dit is simpelweg niet mogelijk. Hetzelfde geldt dus ook voor anderen. Of dat erg is? Helemaal niet! Kritiek hoef je dan ook niet als een afwijzing te zien, maar gewoon als een bevestiging van het feit dat niet iedereen voor elkaar gemaakt is.
28. Weet dat iedereen onzeker is
Van nature is de mens onzeker. Deze regel geldt voor iedereen, geen enkeling uitgezonderd. Die collega die vol zelfvertrouwen de jaarcijfers aan het hele team presenteert? Wie weet heeft hij ook wel een slapeloze nacht gehad.
De een voelt echter meer onzekerheid dan de ander en laat dat zijn of haar leven ook meer beïnvloeden. Door je regelmatig eenvoudigweg te realiseren dat ook anderen hun onzekerheden hebben, ga je ook vanzelf iets steviger in je schoenen staan.
29. Wees eens wat aardiger voor jezelf
Hoor je anderen vaak tegen jou zeggen dat je veel te streng bent voor jezelf? Of dat je jezelf constant bekritiseert, terwijl daar helemaal geen reden voor bestaat? Door onnodig streng te zijn, maak je het dagelijks leven een stuk moeilijker en dus onaangenamer.
Probeer jezelf eens te benaderen vanuit het perspectief van een ander. Je ouders bijvoorbeeld, of een goede vriend of vriendin. Wat zou deze persoon in een dergelijke situatie tegen je zeggen? De kans is groot dat hij of zij niet alleen een stuk milder, maar daarmee ook een stuk realistischer is.
30. Schroom je niet om hulp te zoeken
De bovenstaande tips helpen je hopelijk om je onzekerheid aan te pakken en wat steviger in je schoenen te staan. Heb je al lang last van een gebrekkig zelfvertrouwen en merk je dat je het moeilijk vindt om die spiraal te doorbreken? Schroom dat niet om een professionele hulp te zoeken.
Vaak kunnen enkele gesprekken al heel verhelderend werken. Wie een hulpverlener bezoekt, is geen zwakkeling, maar juist iemand die het heft in eigen hand neemt en zijn leven ten positieve wil veranderen. Veel succes!
Wil jij ook echt met je zelfvertrouwen aan de slag? Dan kan de E-cursus blijvend zelfvertrouwen je verder helpen!